Zoals we eerder lieten zien kon de 19eeeuw in Nederlands-Indië worden onderverdeeld in de periode van Engelse overheersing (1800-1816), het ontstaan van Nederlands-Indië (1816-1830), invoering van hetCultuurstelsel (1830-1870) en de tijd van Tempo doeloe (1870-1914).
Het is vooral in de 19eeeuw waarin veel Indische mensen hun Europese wortels hebben. In deze eeuw zijn veel Nederlandse mannen voor beperkte tijd of voor altijd vertrokken naar Indië i.v.m. hun werk. Eenmaal in Indië stichtten een groot deel van hen gezinnen met Indonesische (inlandse) vrouwen terwijl anderen hun gezin lieten overkomen uit Nederland.
Stap 11: Indische achternamen zoeken in het Janssen’s Indisch Repertorium (JIR)
In dit stadium van je stamboomonderzoek is het slim om na te gaan of er al eerder iets geschreven is over jouw familienaam door te kijken op Janssen’s Indisch Repertorium (JIR) https://igv.nl/JIR/jirned.html. In JIR kun je nagaan of jouw familienaam genoemd wordt in eerder stamboomonderzoek of genealogische bron. Een groot deel van de genealogische bronnen en stamboomonderzoeken staan op de DVD Bronnen voor Indisch genealogisch onderzoek, uitgave 2010), te vinden in de IGV webshop.
https://igv.nl/product/dvd-bronnen-voor-indisch-genealogisch-onderzoek/
Stap 12: Zoek in almanakken, naamlijsten en adresboeken van Nederlands-Indië
Vanaf oktober 1828 zijn de geboortes, huwelijken en overlijdens van de Europese burgers in Nederlands-Indië in aktes vastgelegd die samen de burgerlijke stand vormen, zoals ook het geval was in Nederland. Na de soevereiniteitsoverdracht in 1949 zijn veel van de burgerlijke stand registers en aktes in Indonesië achtergebleven en sommigen verloren gegaan*. Gelukkig heeft de Nederlandse regering in Indië de zogenaamde Almanakken, naamlijsten en adresboeken van Nederlands-Indië gemaakt in de periode 1817 –1941. In deze boeken valt te lezen hoe het openbare leven in Indië was georganiseerd, wie welke maatschappelijke functies had maar nog belangrijker bevat het registraties van de burgerlijke stand. Dat betekent dus dat in deze boeken de geboortes, huwelijken en overlijdens van de inwoners vermeld staan per jaar en woonplaats. Een deel* van deze boeken zijn digitaal beschikbaar op de DVD Bronnen voor Indisch genealogisch onderzoek en een volledige versie is te vinden in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag*.
Omdat er veel Almanakken, naamlijsten en adresboeken zijn kan het heel tijdrovend te zijn om iemands geboorte-/huwelijks-/overlijdensregistratie te vinden. Gelukkig kun je alle boeken op naam doorzoeken op de website van genealogisch onderzoeksbureau RoosjeRoos www.roosjeroos.nl.
De doorzoekbare database van RoosjeRoos bevat alle opgaven van de burgerlijke stand uit de Almanak (en naamregister) van Nederlandsch-Indië(periode 1817-1864), Naamlijst der Europesche inwoners van [het mannelijke geslacht in] Nederlandsch-Indië en opgaven omtrent hun burgerlijke stand(periode 1865-1902) en Nieuw/Kleian’s Adresboek van geheel Nederlandsch-Indië(periode 1903…1941) staan. Bovendien bevat de website nog geboorte, huwelijks en overlijdensgegevens die niet in de Almanakken voorkomen. Raadpleeg vervolgens de opgaven zelf. Let op: de opgaven in genoemde publicaties zijn incompleet, terwijl de namen van ouders doorgaans niet vermeld zijn.
Stap 13: Onderzoek de stamboeken van Indische ambtenaren en militairen
Een groot deel van de Indo’s was werkzaam bij de Nederlandse regering en was dus ambtenaar. Deze ambtenaren hadden, naast hun vermeldingen in de almanakken over hun posities, ook stamkaarten waarin hun carrière staat beschreven. Je kan het zien als een soort van cv. In de ambtenaren stamkaarten staan ook de geboortedatum en –plaats en informatie over hun partner en ouders. Omdat militairen ook in dienst waren van de regering hadden ook zij militaire stamboeken. In deze militaire stamboeken staan vaak alle reizen en veldtochten beschreven van de militair in kwestie. De makkelijkste link om stamkaarten te vinden is door op https://www.openarch.nl/je familienaam in te vullen en vervolgens als filter selectief te kijken naar stamboeken. Een meer gedetailleerdere samenvatting aan de collectie ambtenaren- en militaire stamboeken kun je in de PDF vinden.
De verzameling aan onderstaande interentlinks refereren naar verschillende indexen die het NA heeft over stamboeken van Oost-Indische ambtenaren en militairen.
- Zoek op www.gahetna.nl/collectie/index/nt00286/q/zoekterm/stamboeken/q/comments/1/q/ugc/1(stamboeken ambtenaren en gouvernementsmarine 1836-1940). De originelen berusten bij het Nationaal Archief te ’s‑Gravenhage, Archief Ministerie van Koloniën 1900-1963, toegang 2.10.36.22, inv.nrs. 900-950 (delen G-Z1, A2, B2, IA, I (rom.), II (rom.), GM1, Gm2).
- Zoek op www.gahetna.nl/collectie/index/nt00283/q/zoekterm/stamboeken/q/comments/1/q/ugc/1(stamboeken ambtenaren 1814-1836). De originelen berusten bij het Nationaal Archief, Archief Ministerie van Koloniën 1814-1849, toegang 2.10.01, inv.nrs. 3091-3096 (delen A-F). In de stamboeken van ambtenaren kunnen tevens de namen van de ouders, de geboorteplaats en -datum en de overlijdensplaats -datum van de betrokken ambtenaar zijn vermeld).
- Zoek op www.gahetna.nl/collectie/archief/ead/index/zoekterm/stamboekkaarten/aantal/20/eadid/2.10.36.21(stam[boek]kaarten Oost-Indische ambtenaren). De originelen berusten bij het Nationaal Archief, Archief Ministerie van Koloniën, toegang 2.10.36.21.
- Zoek op www.gahetna.nl/collectie/index/nt00299/q/zoekterm/stamboeken/q/comments/1/q/ugc/1(stamboeken officieren landmacht en KNIL 1815-1940). De originelen berusten bij het Nationaal Archief, Archief Ministerie van Oorlog, toegang 2.13.04.
- Zoek op www.gahetna.nl/collectie/archief/ead/index/eadid/2.10.50/node/c01:0./open/c01:0.c02:1.#c01:0(stamboeken militairen KNIL Oost-Indië). De originelen berusten bij het Nationaal Archief, Archief Ministerie van Koloniën, toegang 2.10.50, Stamboeken en pensioenregisters militairen KNIL Oost- en West-Indië. Zowel officieren, als onderofficieren en minderen.
- Zoek op http://zoekakten.nl(onderdeel militaire stamboeken). De stamboeken van militairen vermelden tevens de namen van ouders en de geboorteplaats en -datum en niet zelden ook de overlijdensplaats -datum van de betrokken militair (officieren en niet-officieren).
- Zoek op www.gahetna.nl/collectie/index/nt00292/q/zoekterm/stamboeken%20marine/q/comments/1/q/ugc/1(stamboeken marine-officieren 1814-1868). De originelen berusten bij het Nationaal Archief, Archief Ministerie van Marine, Stamboeken marine, toegang 2.12.14.
- Zoek op www.gahetna.nl/cecollectie/index/nt00293/q/zoekterm/stamboeken/q/comments/1/q/ugc/1(stamboeken marine-officieren 1868-1940). De originelen berusten bij het Nationaal Archief, Archief Ministerie van Marine, Stamboeken marine, toegang 2.12.14.
- Zoek op www.gahetna.nl/collectie/index/nt00294/q/zoekterm/stamboeken%20marine/q/comments/1/q/ugc/1(stamboeken onderofficieren en schepelingen 1860-1901). De originelen berusten bij het Nationaal Archief, Archief Ministerie van Marine, Stamboeken marine, toegang 2.12.14. De stamboeken van het marinepersoneel vermelden tevens de namen van ouders en de geboorteplaats en -datum).
- Misschien ook nuttig te kijken op https://sites.google.com/site/ministerievankolonien/home(bevat de namen van in de koloniën in de periode 1870-1875 overleden Nederlandse en buitenlandse soldaten met vermelding van geboorteplaats en -datum, namen van de ouders en overlijdensdatum).
Indien een voorouder een officier was of (gepensioneerde) civiele ambtenaar in de periode (1837-1872) dan zou je deze personen terug kunnen vinden in de ‘Officiersboekjes’. De IGV heeft een verzameling van deze ‘Officiersboekjes’ ter beschikking gesteld. https://igv.nl/naam-en-ranglijsten-officieren-officiersboekjes/
Stap 14: Doorzoek krantenadvertenties en berichten uit Nederlands-Indië op Delpher
Tot nu toe hebben we bronnen behandeld die uitgegeven werden door de Nederlandse regering. Er is echter ook een hoop nuttige genealogische informatie te vinden in oude Indische kranten. Er zijn al een flink aantal Indische kranten gedigitaliseerd en doorzoekbaar op Delpher (https://www.delpher.nl/nl/kranten). Hier kun je op trefnaam zoeken in alle krantenartikelen die, zoals nu ook gebruikelijk is, overlijdens, geboortes en huwelijksinformatie bevatten maar soms ook rapportages over specifieke personen.
*Na de soevereniteitsoverdracht bleven de registers in Indonesië achter, waar zij nu, voor zover zij Japanse bezetting, bersiaptijd, vocht en ongedierte hebben overleefd, bewaard worden bij het bureau van de burgelijke stand ter plaatse. Veel registers vielen echter ten prooi aan vernietiging of raakten incompleet. Een overzicht van registers van de burgerlijke stand die de tijd niet hebben overleefd, is te vinden in ‘Registers van de burgerlijke stand in Indonesië’, Het Personeel Statuut. Maandblad gewijd aan het personen- en nationaliteitenrecht 16 (1965) nr. 2:13-20. Hieronder ook grotere plaatsen als Balikpapan, Cheribon, Kediri, Magelang, Makasser, Menado, Rembang, Solo en Tegal.
*De jaren 1865-1882, 1897, 1919 en 1941 ontbreken op de dvd Bronnen voor Indische genealogisch onderzoek.
*De complete reeksen zijn te raadplegen bij de Koninklijke Bibliotheek (op dit moment niet op de studiezaal aanwezig i.v.m. digitalisering).
Alle vermeldingen van geboortes/huwelijken/overlijdens in de Almanakken uit stap 14 zijn gebaseerd op aktes van de burgerlijke stand. Deze aktes, maar ook doopaktes en andere gegevens zijn soms op gefotografeerd en gedigitaliseerd.
De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen (LDS-kerk), beter bekend als de Mormoonse kerk is eigenaar en beheert deze uitgebreide collectie aan filmmateriaal van originele geboorte-, trouw- en overlijdensaktes uit de koloniale periode in Indonesië. Sommige films kunnen bij een centrum van de LDS op een pc worden bekeken. Op de website van Familysearch, de website van de LDS kerk, kun je zoeken op plaats, of op familienaam om deze aktes te vinden. De IGV heeft een aparte pagina waarin je kunt vinden voor welke plaatsen films zijn gedigitaliseerd en hoe je kunt navigeren op de Familysearch website: https://igv.nl/de-burgerlijke-stand-van-nederlands-indie-op-lds-films/ http://www.familysearch.org
