> KLIK OP DE TITEL VAN DIT ARTIKEL OM EEN REACTIE ACHTER TE LATEN <
In de Sumatra Post van 7 oktober 1937 treffen we een interessant bericht, getiteld ‘Pseudo-jonkheer’. De lezer vernam daaruit dat een zekere heer H. te Batavia, volontair bij ’s-lands Caoutchoucbedrijf, bij de aangifte van een zoon de titel jonkheer had gebruikt. Aangezien hij daarmee in strijd handelde met artikel 507 van het Wetboek van Strafrecht voor Nederlandsch-indië, moest hij zich voor de landrechter te Batavia verantwoorden.
Beklaagde gaf toe niet van adel te zijn, maar was zich niet bewust dat er kwaad in school zich jonkheer te noemen. Een opgeroepen getuige-deskundige verklaarde dat er onder de voorouders van beklaagde notabelen bevonden die de Zwitserse nationaliteit hadden en dat er onder hen zelfs een Von H. school, maar dat dit geen recht gaf op de Nederlandse adellijke titel jonkheer. De rechter zag in dit alles aanleiding voor het opleggen van een boete van 2,50 gulden op te leggen. Het bericht onthulde met betrekking tot de identiteit van H. alleen diens voornamen Eduard Henri Ernest en die van diens echtgenote Ernestine Margaretha.
Uit: De Sumatra Post van 7 oktober 1937.
De vraag is natuurlijk wie H. met de voornamen Eduard Henri Ernest was. Via de dvd ‘Bronnen voor Indisch genealogisch onderzoek’ komt men snel uit bij De Indische Navorscher, jaargang 1937. Op pagina 65 leest men dat het ging om Eduard Henri Ernest Hagnauer. Bij de geboorteaangifte van zijn zoon in 1937 was hij 24 jaar oud en handelsemployé van beroep. Hij trouwde te Batavia op 26 nov. 1936 met Ernestine Margaretha Coppiëns.
De familie Hagnauer wortelde in Zwitserland en werd daar in oude tijden tot de adelsgeslachten gerekend. Maar dit gaf haar uiteraard niet het recht het predicaat jonkheer te voeren en daarmee de indruk te wekken dat zij tot de Nederlandse adel behoorde.
In De Indische Navorscher (oude serie, verschenen in de jaren 1930) besteedde P.C. Bloys van Treslong Prins veel aandacht aan gevallen van titelusurpatie en ook deze casus ontsnapte niet aan zijn aandacht. Prins hamerde er voortdurend op dat lieden die zich ten onrechte voordeden als een Nederlandse edelman door de rechter moesten worden aangepakt. In het geval van ‘jonkheer’ Hagnauer gebeurde dit, waarmee hij overigens de eerste in Nederlandsch-Indië was die op grond van artikel 507 van het Indisch Wetboek van Strafrecht werd beboet.
Dat die straf op de lange termijn geen effect had, blijkt uit het hiernaast afgebeelde familiebericht in de collectie van het Centraal Bureau voor Genealogie. De vader van Carmen was de in 1937 geboren zoon van het echtpaar Hagnauer-Coppiëns, genaamd Eugène Henri Eduard Hagnauer. Hij werd geboren te Batavia op 11 juli 1937 en trouwde te Bergen op Zoom op 14 augustus 1963 met Olga Louise Mac Gillavry.
Door: Roel de Neve
